Warning: Use of undefined constant php - assumed 'php' (this will throw an Error in a future version of PHP) in /home/platne/serwer233546/public_html/tabletkadzienpo.pl/wp-content/themes/naszarecepta/template-parts/content.php on line 49
W przypadku ryzykownego stosunku seksualnego przed zapłodnieniem chronić może antykoncepcja awaryjna, czyli tabletki „dzień po”. W Polsce leki te nie mogą być w aptece kupione bez posiadanej od lekarza recepty. By otrzymać natomiast receptę, należy udać się na konsultację z lekarzem, a ten musi wykluczyć przeciwwskazania medyczne, czyli czynniki, w przypadku których przyjmowanie tabletek „po” nie jest wskazane. Z receptą natomiast może być bez problemu kupiona tabletka „dzień po”. Od ilu lat preparaty te mogą być stosowane? Czy koniecznie trzeba się udać do ginekologa po receptę? Jak zaleca się stosować pigułki „po”, aby nie działały w sposób nieprawidłowy? Sprawdzamy!
Spis treści
e-wizyta w 15 minut? Zamów teraz! ➡️
Tabletki „dzień po” — dla kogo są przeznaczone?
Antykoncepcja awaryjna to typ zabezpieczenia przed ciążą, który przeznaczony jest do stosowania już po odbytym współżyciu. Tabletki „po” przyjmuje się, gdy dojdzie do stosunku bez zabezpieczenia. Mogą też być przydatne, jeśli stosowana przy zbliżeniu metoda antykoncepcji z jakiegoś powodu mogła okazać się zawodna. Przykładem może być antybiotykoterapia w trakcie stosowania pigułek antykoncepcyjnych, pominięcie pigułki, pęknięcie prezerwatywy lub prezerwatywa zsunięta, odklejenie się plastra antykoncepcyjnego itd. Nie powinna być stosowana jako główna metoda ochrony przed ciążą, ale jako metoda awaryjna wyróżnia się wysoką skutecznością. Pigułki „po” przeznaczone są dla kobiet, które nie mają przeciwwskazań medycznych do stosowania danej metody. By móc je kupić i zażyć, konieczny jest wcześniejszy kontakt z lekarzem. Na rynku dostępne są dwa preparaty, które określa się mianem tabletka „dzień po”. Rodzaje sprzedawane w Polsce to ellaOne i Escapelle. Nie działają one wczesnoporonnie, czyli mają zapobiegać ciąży, a nie ją przerywać.
Różne substancje czynne posiada każda tabletka „dzień po”. Która lepsza nie da się jednoznacznie określić, gdyż zależy to od tego, jakie składowe przyjmie się do dokonania oceny. Dość zbliżoną skuteczność działania mają jednak obie tabletki „dzień po”. Czy są legalne w naszym kraju? Tak, jednak nie oznacza to, że przez każdego od ręki może być kupiona tabletka „dzień po”. Recepta od jakiego lekarza może być uzyskana? Do wystawienia recepty na tabletkę „po” uprawniony jest nie tylko lekarz ginekolog, ale też każdy lekarz innej specjalizacji. Wcześniej musi jednak sprawdzić, czy nie istnieją przeciwwskazania do stosowania danej metody przez pacjentkę i to właśnie tym między innymi tłumaczy się to, dlaczego tabletki „dzień po” są na receptę w naszym kraju. Co ważne, tabletka dzień po może być przez lekarza przepisana też zdalnie, po konsultacjach online. To metoda oszczędzająca wiele czasu, a ten jest kluczowy, jeśli chodzi o skuteczność stosowania antykoncepcji awaryjnej.
Czy tabletki „dzień po” mogą przyjmować osoby niepełnoletnie?
Z tabletek „dzień po” korzystać mogą kobiety, które chcą chronić się przed zajściem w ciążę po ryzykownym współżyciu seksualnym. Pigułka „po” może być stosowana po stosunku bez zabezpieczenia lub z zabezpieczeniem o wątpliwej skuteczności. Zawarte w tabletce składniki czynne opóźniają lub hamują owulację, a tym samym zmniejszają ryzyko zapłodnienia. Warunkiem jest jednak to, by preparat zastosować możliwie najszybciej. To od tego, ile czasu upłynie od stosunku do połknięcia leku zależne jest w głównej mierze to, jak skuteczna będzie tabletka „dzień po”. Od ilu lat dozwolone jest stosowanie antykoncepcji awaryjnej? W ulotkach ellaOne i Escapelle nie zostało to wspomniane.
Opisanym w ulotce przeciwwskazaniem medycznym nie jest wiek poniżej 18. roku życia – tej informacji w ulotce nie znajdziemy. Jeśli chodzi o stosowanie tego typu środków przez osoby niepełnoletnie, należałoby zasięgnąć porady doświadczonego lekarza bądź poszukać informacji w ustawie. Trzeba jednak w tym miejscu zaznaczyć, że osoby niepełnoletnie kontaktować mogą się z lekarzem wyłącznie wtedy, gdy wie o tym ich rodzic. Dzieci i młodsza młodzież muszą udawać się do lekarza w obecności rodzica, natomiast nieco starsza młodzież (od 16 lat) może udać się do lekarza samodzielnie, jedynie w sytuacji posiadania pisemnej zgody rodzica. Problemem mogłoby być też samodzielne wykupienie leków przez osobę niepełnoletnią w aptece.
Tabletka „dzień po” — od ilu lat? Kto może otrzymać receptę na tabletkę „dzień po”?
Jak wspomniano już wcześniej, w Polsce dostępne są dwa rodzaje tabletek „po”. Jest to ellaOne z octanem uliprystalu oraz Escapelle, której składnik czynny to lewonorgestrel. Podstawowym działaniem każdego preparatu jest opóźnianie owulacji. Lek należy przyjąć, jeśli kobieta nie chce zajść w ciążę, a odbyła stosunek, który może do tego prowadzić. EllaOne wpływa na aktywność progesteronu, a ten jest niezbędny, by doszło do owulacji. Gdy komórka jajowa nie zostanie uwolniona, plemniki nie będą w stanie jej zapłodnić. Zastosowanie ellaOne po owulacji będzie już nieskuteczne. Escapelle może natomiast powodować pewne zmiany w endometrium macicy, utrudniając tym samym zapłodnienie już uwolnionej komórki jajowej oraz zagnieżdżenie. Gdy przyjęta będzie ta tabletka „dzień po”, śluz ulegnie zagęszczeniu. Oba preparaty będą jednak nieskuteczne w sytuacji zastosowania, gdy ciąża ma już miejsce – po zażyciu tych leków nie dojdzie do jej przerwania.
Receptę na tabletkę „po” mogą otrzymać te pacjentki, dla których będzie ona bezpieczna. Jej zastosowanie możliwe jest tylko w przypadku wcześniejszego wykluczenia przeciwwskazań medycznych, by taką antykoncepcję przyjąć. Opisanym w ulotce przeciwwskazaniem jest nadwrażliwość na którykolwiek ze składników, które lek posiada w formule (składnik czynny i pomocnicze). Warunkiem wypisania recepty jest też brak ciąży. Ciąża stanowi przeciwwskazanie do stosowania antykoncepcji awaryjnej, podobnie jak jej podejrzenie. Również w przypadku stosowania niektórych leków i niektórych chorób może nie być pacjentce przepisana tabletka „dzień po”. Ile działa w organizmie, zależne jest natomiast od rodzaju zawartej w niej substancji czynnej.
Co jest potrzebne do zdobycia recepty na tabletkę „dzień po”?
Aby pacjentka mogła otrzymać od lekarza receptę na tabletkę „dzień po”, nie może mieć ku temu przeciwwskazań medycznych, czyli nie może być uczulona na składniki leku, nie może być w ciąży, a także nie może chorować na niektóre schorzenia, czy też brać niektórych leków. Jeśli chodzi o choroby, nie jest zalecane przyjmowanie pigułki po przy ciężkich zaburzeniach czynności wątroby i chorobach jelit utrudniających wchłanianie leku. Nie zaleca się też antykoncepcji awaryjnej, jeśli u kobiety w przeszłości wystąpiła ciąża pozamaciczna lub zapalenie jajowodów, które to zwiększa ryzyko związane z wystąpieniem ciąży pozamacicznej. Jeśli natomiast chodzi o leki, tabletki „po”, nie powinno się łączyć z barbituranami i lekami stosowanymi przy padaczce i gruźlicy, a także przy infekcjach wirusem HIV. Oprócz tego nie zaleca się łączenia tabletek „po” z gryzeofulwiną (stosowaną na infekcje grzybicze).
Z preparatami na bazie dziurawca także nie powinna być łączona tabletka „dzień po”. Ile razy można wziąć ją w jednym cyklu? Zaleca się korzystanie z antykoncepcji awaryjnej możliwie najrzadziej. Nie powinno się jej stosować więcej niż jeden raz w cyklu. Jest tu jeden wyjątek, a mianowicie wymioty, które pojawią się w pierwszych 3 godzinach od połknięcia tabletki. Wówczas należy jak najszybciej przyjąć kolejną pigułkę, gdyż jest to jedna z sytuacji, kiedy tabletka „dzień po” może nie zadziałać.
Tabletkę można przyjąć niezależnie od posiłku i zaleca się ją połknąć w najkrótszym czasie od stosunku. Decydując się na korzystanie z antykoncepcji awaryjnej, należy też mieć świadomość, że może ona przyczyniać się do wystąpienia u pacjentki pewnych działań niepożądanych. Możliwe skutki uboczne leku to między innymi nudności i wymioty, a także krwawienie śródcykliczne, bóle głowy, biegunka, wysypka czy świąd. Także zawroty głowy może wywoływać tabletka „dzień po”, a okres dodatkowo może po niej wystąpić w innym terminie niż oczekiwany. Czy tabletka „dzień po” opóźnia okres? Może, ale może również go przyspieszyć, ponadto może przyczynić się do zmiany intensywności krwawienia. Jeśli miesiączka będzie bardziej lub mniej obfita, odpowiadać może za to właśnie tabletka „dzień po”. Kiedy okres natomiast się nie pojawi, a występują inne niepokojące symptomy, które mogłyby świadczyć o tym, że w macicy rozwija się zarodek, należy wykonać test ciążowy i skonsultować się z lekarzem.
Polskie prawo a tabletki „dzień po”
Jeszcze do niedawna w Polsce mogła być kupiona bez recepty tabletka „dzień po”. Od ilu lat tak nie jest? Prawo zmieniło się w 2017 roku i od tego momentu wymagana jest konsultacja z lekarzem, zanim pacjentka tabletkę „po” wykupi i przyjmie. Oczywiście konsultacja może również odbyć się na odległość – chociażby online. Ważne, by skorzystać z niej jak najszybciej, gdyż przyjęcie tabletki zbyt późno w stosunku do czasu współżycia to jedna z sytuacji, kiedy tabletka „po” nie działa w sposób pożądany. Należy pamiętać, że pigułki „po” nie spowodują przerwania ciąży już istniejącej, dlatego należy przyjąć je jeszcze zanim do tej ciąży dojdzie – tylko wówczas mają szansę spełnić swoją rolę.
