EllaOne to tabletki z grupy antykoncepcji awaryjnej, które stosowane są przez pacjentki po współżyciu bez zastosowania metody antykoncepcyjnej lub po współżyciu z zabezpieczeniem, które okazało się z jakiegoś powodu zawodne. EllaOne można przyjąć maksymalnie w 5 dni od ryzykownego stosunku, choć nie warto zwlekać, gdyż skuteczność jej działania maleje wraz z czasem, który upływa od współżycia. EllaOne dostępna jest w Polsce jedynie na receptę, przy czym może być to również recepta online.

EllaOne — czym jest ten lek?

Tabletka „dzień po” ellaOne należy do hormonalnego zabezpieczenia przed ciążą, które stosowane jest w sytuacjach awaryjnych, gdy doszło już do współżycia. Jest to metoda antykoncepcji, która stanowić może ostatni ratunek przed ciążą, jeśli kobieta uprawiała seks bez zabezpieczenia lub stosowała antykoncepcję o wątpliwej skuteczności działania. Leku nie kupimy bez recepty. O bezpieczeństwie jego stosowania decyduje każdorazowo lekarz na podstawie wywiadu medycznego z pacjentką. Podstawą działania ellaOne jest sprawienie, by owulacja wystąpiła nieco później niż powinna, dzięki czemu plemniki uwolnione w drogach rodnych kobiety nie będą mogły zapłodnić komórki jajowej.

Składniki tabletek EllaOne

Składnikiem czynnym tabletek ellaOne jest octan uliprystalu. W skład każdej tabletki wchodzi 30 mg substancji czynnej, a także składniki pomocnicze. Zaliczyć można do nich jednowodną laktozę, stearynian magnezu, powidon i kroskarmelozę sodową. W przypadku uczulenia na substancję czynną lub którykolwiek z pomocniczych składników tabletki „po” ellaOne zaleca się skonsultowanie z lekarzem.

EllaOne — działanie leku

Substancja czynna leku, octan uliprystalu, to selektywny modulator receptora progesteronowego, przez co ma duży wpływ na aktywność progesteronu. Obecność progesteronu jest niezbędna, aby doszło do owulacji, więc lek przyczynia się do opóźniania lub hamowania owulacji. Według danych podawanych w karcie charakterystyki produktu, nawet podanie octanu uliprystalu bezpośrednio przed owulacją jest w stanie u części pacjentek przyczynić się do opóźnienia pękania pęcherzyków. Jednocześnie należy podkreślić, że ellaOne nie chroni przed kolejnym współżyciem bez zabezpieczenia, do którego dojdzie już po jej zażyciu. Lek nie wpływa również na późniejszą płodność, o ile zażywany jest rozsądnie i rzeczywiście w sytuacjach awaryjnych.

Wbrew dość częstym doniesieniom, tabletki „po”, w tym tabletka ellaOne, nie należą do tabletek wczesnoporonnych. Zasada i mechanizm działania są tu zupełnie inne, gdyż ellaOne bierze się w celu niedopuszczenia do ciąży, a tabletki wczesnoporonne decydują się zastosować osoby, które chcą wczesną ciążę usunąć. EllaOne nie przyczynia się do przerwania ciąży już istniejącej.

Skuteczność preparatu EllaOne

Tabletki ellaOne skuteczność posiadają bardzo wysoką, o ile przyjmowane są zgodnie z zaleceniami. Pacjentka ma 120 godzin na przyjęcie ellaOne od stosunku, co daje 5 dni od współżycia. Skuteczność leku maleje jednak z czasem, dlatego należy przyjąć go możliwie najszybciej, gdy szansa skuteczności jego działania jest najwyższa. Najlepiej, jeśli tabletka połknięta zostanie w pierwsze 24 godziny od współżycia. EllaOne będzie najbardziej skuteczna, jeśli nie doszło jeszcze u pacjentki do owulacji. Ze względu na mechanizm działania substancji czynnej u niektórych pacjentek może być ellaOne nieskuteczna. Po owulacji główne działanie tabletki będzie już niemożliwe, gdyż doszło już do pęknięcia pęcherzyka. Zgodnie z informacjami w ulotce, około 2 kobiety na 100 zachodzą w ciążę, mimo przyjęcia ellaOne.

Istnieją pewne doniesienia, że lek może być mniej skuteczny u kobiet z wysokim BMI, jednak są to dane ograniczone i aktualnie niewystarczające, by wpływać na zalecenia dotyczące stosowania antykoncepcji awaryjnej u tej grupy pacjentek.

EllaOne — wskazania do zażycia leku

Wskazania, by zażyć preparat są różne. Jest to wysoce skuteczna metoda, która pozwala uniknąć zapłodnienia i zajścia w nieplanowaną ciążę, jeśli kobieta współżyła bez zabezpieczenia. Nie należy jednak tabletek ellaOne traktować jako podstawowej metody antykoncepcyjnej, a jedynie jako metodę awaryjną. Tabletki „po” mogą sprawdzić się w przypadku współżycia z zastosowaniem prezerwatywy, która pękła lub w przypadku jej zsunięcia się. Z preparatu skorzystać mogą również kobiety, które zapomniały o zażyciu tabletki czy tabletek antykoncepcyjnych, co mogło osłabić ich działanie, a także pacjentki, u których odkleił się plaster antykoncepcyjny lub zawiodła inna metoda ochrony przed zapłodnieniem.

Jak szybko EllaOne zaczyna działać?

W przypadku tabletek awaryjnych, w tym również ellaOne, działanie jest bardzo szybkie. Substancja czynna ellaOne, octan uliprystalu, wchłania się bardzo szybko. Ile czasu wchłania się ellaOne? Po przyjęciu pojedynczej dawki, która wynosi 30 mg substancji czynnej, octan uliprystalu osiąga maksymalne stężenie w osoczu już średnio po około godzinie (0,5-2 godziny) od połknięcia ellaOne. Ile utrzymuje się w organizmie substancja czynna? Okres półtrwania octanu uliprystalu wynosi 32,4 ± 6,3 godz.

Sposób użycia i dawkowanie leku są takie same w przypadku każdej pacjentki. Zaleca się możliwie najszybsze od stosunku połknięcie 1 tabletki ellaOne. Jeśli z jakiegoś powodu pojawiłyby się u kobiety wymioty przed upływem 3 godzin od połknięcia pigułki, dla pewności należy połknąć kolejną tabletkę.

Kiedy jest najlepszy czas na zażycie tabletek EllaOne — tabletki 120 h

Tabletkę ellaOne przyjąć można w dowolnym dniu cyklu, niezależnie od pory dnia, czy też posiłku. Ważne jednak, aby pigułkę połknąć w możliwie najkrótszym czasie od stosunku. W przypadku ellaOne pacjentka ma 120 godzin na połknięcie pigułki, co odpowiada 5 dniom od ryzykownego współżycia. Nie warto jednak czekać do ostatniej godziny, gdyż najwyższą skuteczność ellaOne będzie miała, kiedy zażyta zostanie w pierwsze 24 godziny od stosunku. Pamiętać należy o podstawowym mechanizmie działania tabletek ellaOne, czyli o opóźnianiu czy hamowaniu owulacji. Przyjęcie ellaOne po owulacji może już niestety być za późne, by przeciwdziałać ciąży z wysoką skutecznością. Ze względu na to, że momentu owulacji zazwyczaj nie da się przewidzieć dokładnie (wpływ ma tu wiele czynników wewnętrznych i zewnętrznych), przyjęcie ellaOne najszybciej to największa szansa na jej oczekiwane działanie.

EllaOne a alkohol i inne leki, czyli środki bezpieczeństwa podczas zażywania antykoncepcji awaryjnej

W ulotce tabletek ellaOne nie wspomina się o wpływie alkoholu na działanie octanu uliprystalu, co jednak nie pozostawia pełnej dowolności w tym przypadku. Alkohol nie pozostaje bowiem bez wpływu na organizm, w tym może przyczyniać się do wymiotów i zaburzeń świadomości. Jeśli kobieta przyjmie zatem ellaOne, a alkohol jej zaszkodzi, wraz z wymiotami może pozbyć się tabletki, zanim ta zacznie działać, a ograniczona świadomość może okazać się problemem, by przyjąć w porę nową pigułkę.

Uważać należy jednak na łączenie ellaOne z niektórymi lekami przyjmowanymi aktualnie lub do 4 tygodni wstecz. Wśród leków, przy których ellaOne może być nieodpowiednia, wymienia się niektóre leki stosowane przy gruźlicy i zakażeniu wirusem HIV, leki stosowane przy terapii padaczki lub grzybicy, a także ziele dziurawca. Nie powinno się też łączyć octanu uliprystalu z lekami na bazie lewonorgestrelu. EllaOne może ponadto wpływać na skuteczność stosowanych tabletek antykoncepcyjnych i plastrów antykoncepcyjnych. Nie trzeba tych metod odstawiać, ale do rozpoczęcia kolejnego cyklu należy dodatkowo zabezpieczyć się mechanicznie (np. prezerwatywą).

EllaOne a okres — jak na niego wpływa?

Krwawienie po ellaOne u wielu kobiet nie zmienia się wcale, tzn. miesiączka przychodzi na czas, a intensywność krwawienia i czas jego trwania są normalne. Zdarzyć się może jednak, że kobieta przyjmie ellaOne, a okres się u niej opóźni lub przyspieszy. Są to niezbyt częste działania niepożądane tego leku i nie trzeba się nimi przejmować. Zmianie ulec może również intensywność krwawienia miesiączkowego (obfite lub nietypowo skąpe), a także czas trwania miesiączki.

Jeśli zdarzy się, że u kobiety okres nie pojawi się dłużej niż 5-7 dni od spodziewanego terminu, a także pojawią się inne dolegliwości, które mogą wskazywać na wczesną ciążę, w tym np. ból brzucha (często odczuwany jako ból żołądka), tkliwość piersi czy nudności, zaleca się wykonanie testu ciążowego i kontakt z lekarzem. Pacjentki, które zajdą w ciążę mimo zastosowania ellaOne, powinny koniecznie skonsultować się z lekarzem.

Niepożądane skutki uboczne po zażyciu EllaOne

U niektórych pacjentek mogą pojawić się pewne działania niepożądane związane z przyjęciem tabletki ellaOne, chociaż nie występują one u wszystkich kobiet, które zażyją pigułkę „po”. Możliwe działania niepożądane szczegółowo opisane zostały w dołączonej do opakowania ulotce ellaOne.

• Skutki uboczne, które występują u około 1 na 10 pacjentek przyjmujących lek (częste działania niepożądane) to bóle i zawroty głowy, odczuwany dyskomfort w brzuchu, a także dolegliwości bólowe brzucha, mdłości i wymioty. Tabletki ellaOne mogą również przyczyniać się do wystąpienia bólów mięśni i pleców, a także dolegliwości bólowych miednicy. Miesiączkowanie po ellaOne może być bolesne, piersi mogą być wrażliwe, a dodatkowo wystąpić może zmęczenie. Jeśli chodzi o samopoczucie po ellaOne, często pojawiają się wahania nastroju.
• Skutki uboczne, które występują u około 1 na 100 pacjentek przyjmujących lek (niezbyt częste działania niepożądane) to między innymi uderzenia gorąca lub gorączka, a także spadek samopoczucia, dreszcze, grypa, zmiany skórne, trądzik i świąd. Problemem mogą być też zaburzenia emocjonalne i zaburzenia snu czy zaburzenia wzrokowe, a także odczuwalny niepokój lub pobudzenie. Nie jest wykluczona dodatkowo senność, a nawet migrena. Kobiety zauważyć mogą również dolegliwości ze strony układu pokarmowego, w tym suchość w ustach, zgagę i gazy, a także wystąpić może biegunka. Możliwe są ponadto zaburzenia dotyczące układu rozrodczego, w tym zmiany popędu płciowego, upławy lub podrażnienie pochwy, nietypowe krwawienie lub PMS.
• Skutki uboczne, które występują u około 1 na 1000 pacjentek przyjmujących lek (rzadkie działania niepożądane) to natomiast suchość w gardle i większe pragnienie, a dodatkowo zaburzenia smaku. U pacjentów wystąpić może też pokrzywka, ponadto pojawiają się dolegliwości bólowe narządów płciowych, czy też ich świąd. Kobieta może odczuwać również dolegliwości bólowe przy współżyciu, ponadto nie jest wykluczone, że dojdzie do pęknięcia torbieli jajnika. Dojść może do przekrwienia oczu i pojawić się może światłowstręt, a także dojść może do nienaturalnego uczucia w oku, czy też zawrotów głowy. Rzadko pojawiają się bardzo skąpe krwawienia, a dodatkowo dochodzi spadek koncentracji, dezorientacja i drżenie, czy też omdlenia.

Pacjentka powinna skonsultować z lekarzem lub farmaceutą zaobserwowane u siebie działania niepożądane leku. Konsultacji ze specjalistą wymagają zwłaszcza przedłużające się lub nasilone objawy uboczne.

Przeciwwskazania — kto i w jakich okolicznościach nie powinien przyjmować leku EllaOne?

Nie każda pacjentka powinna stosować tabletki ellaOne. Niektóre kobiety mogą mieć przeciwwskazania do przyjęcia tej pigułki „po”. Z tego między innymi powodu tabletki ratunkowe dostępne są na receptę, którą lekarz wystawia po wcześniejszym wywiadzie medycznym, pozwalającym sprawdzić, czy pacjentka ma pewne choroby bądź uczulenie, które wykluczałyby bezpieczne czy skuteczne zażycie ellaOne. Podstawowym przeciwwskazaniem jest nadwrażliwość na octan uliprystalu oraz jakikolwiek ze składników pomocniczych leku. Przeciwwskazaniem do przyjęcia ellaOne jest również ciąża lub jej podejrzenie – w tym wypadku należy wcześniej dla pewności wykonać test ciążowy.

Przed rozpoczęciem stosowania ellaOne powinny skonsultować się z lekarzem pacjentki, które zmagają się z ciężką astmą lub ciężką chorobą wątroby. Przeciwwskazania i środki ostrożności dokładnie opisuje ulotka ellaOne, a karmienie piersią nie należy do jednych z nich, o ile pacjentka dopilnuje okresu niekarmienia dziecka przez wymagany czas. W przypadku ellaOne należy powstrzymać się od karmienia dziecka piersią przez tydzień od połknięcia pigułki. W tym czasie można wspomagać laktację, korzystając z laktatora. Odciągniętego mleka nie można jednak podawać dziecku – należy je wyrzucić.

Lek EllaOne na receptę online — gdzie można go kupić i jak zdobyć receptę?

Wyłącznie w aptekach można kupić tabletki ellaOne. Recepta jest jednak w tym przypadku wymagana przez farmaceutów, gdyż antykoncepcja awaryjna wydawana jest wyłącznie z przepisu lekarza od 2017 roku. Receptę na ellaOne wystawić może jednak nie tylko ginekolog, ale również lekarz innej specjalizacji, w tym również lekarz POZ. Po receptę można zgłosić się na wizytę w ramach NFZ oraz wizytę prywatną. Otrzymać można również e-receptę po konsultacjach zdalnych z lekarzem. E-recepta online ceniona jest jako rozwiązanie bardzo szybkie, gdyż można otrzymać ją zaledwie w kilka minut, co znów może mieć kluczowe znaczenie, jeśli chodzi o czas przyjęcia leku i – co za tym idzie – jego skuteczność działania.

E-recepty na ellaOne nie są jednak wystawiane automatycznie wszystkim pacjentkom. Wcześniej lekarz musi sprawdzić w wywiadzie medycznym obecność ewentualnych przeciwwskazań do przyjęcia leku. W przypadku konsultacji zdalnych procedura opiera się na uzupełnieniu przez pacjentkę specjalnie przygotowanego formularza medycznego, w którym odpowiada ona na pytania dotyczące jej aktualnego stanu zdrowia i historii medycznej. Analiza odpowiedzi zawartych w formularzu jest zazwyczaj wystarczająca, by lekarz mógł podjąć decyzję odnośnie bezpieczeństwa zastosowania ellaOne przez daną osobę.

Jaka jest cena antykoncepcji awaryjnej EllaOne na e-receptę?

Cena tabletek może różnić się, zależnie od apteki i narzuconej przez nią marży, a różnice w tym przypadku mogą sięgać nawet kilkunastu-kilkudziesięciu złotych. Jeśli chodzi o ellaOne, cena najczęściej występująca mieści się w granicach 100-130 zł za opakowanie. Podkreślić należy, że w opakowaniu znajduje się 1 tabletka ellaOne.